Een stukje uit het dagboek van een nieuwe TOA (Jan Paalman)

Eind vorig jaar toen mijn collega Natuurkunde met pensioen ging kreeg ik een mooi kistje in handen gedrukt. Vanaf dat moment werd ik de beheerder van een aantal kleine onschuldig uitziende radioactieve bronnen.

Bronnen die al decennia in de lessen gebruikt waren en destijds ook gewoon in de winkel te koop (o.a. camping gaskousjes) waren.

Ik had wel eens gehoord dat het kistje aanwezig was, maar had er nooit bij stil gestaan wat dit precies inhield. Omdat ik ook nog niet zolang TOA ben en er nog niet mee te maken had gehad, kende ik de regelgeving ervoor niet.

Vervolgens begon ik wat onderzoek te doen en zag dat er tegenwoordig mooie alternatieven zijn voor de demo's die ermee gedaan werden. Ik wilde dus de bronnen graag afvoeren, ook omdat ik wel kon vinden dat bijvoorbeeld de gaskousjes al vanaf 2002 niet meer verhandeld mochten worden in Nederland.

Ik kon op internet niet snel iets vinden voor onze kleine "onschuldig uitziende bronnen" en kwam al snel terecht bij bedrijven die voor mijn gevoel alleen het spannendere werk deden.

Ik dacht: ik bel eerst de gemeente op. Deze vertelden mij dat ik de materialen wel langs mocht komen brengen op het gemeentelijke afvalpunt, dan zorgden zij wel voor de verwerking ervan. Ik vroeg nog of ze het zeker wisten, omdat het om radioactief materiaal ging, maar de meneer aan de telefoon dacht dat dit geen enkel probleem zou zijn.

Ik was er toch niet geheel gerust op en omdat wij ook een klein potje met radioactief poeder hadden vroeg ik me af wat er zou gebeuren als de gemeentemedewerker nonchalant het potje zou openen en iets in zou ademen. Zou ik dan persoonlijk verantwoordelijk zijn? Ik voelde me er niet lekker bij!

In mijn zoektocht op internet kwam ik uit bij de COVRA (Centrale Opslag van Radioactief Afval) . Ik stelde telefonisch mijn vraag aan hun waar ik met de materialen naartoe moest om ze af te voeren. Er werd gevraagd of ik terug mocht worden gebeld. Helemaal prima!

Een dag of wat later werd ik teruggebeld, niet door de COVRA, maar door een medewerker van de ANVS (Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming). Dit verhaal kreeg toch snel wel een heel serieus staartje...

Mijn eerdere telefoontje was gebruikt als melding voor de aanwezigheid van radioactieve bronnen en omdat onze school niet aan de voorwaarden voldeed voor het bezit en gebruik hiervan werd onze school per direct in overtreding gesteld. Dit hield in dat wij de bronnen moesten laten afvoeren binnen twee maanden door een gecertificeerd bedrijf. Deden we dat niet, dan volgden verdere stappen. Een kopie van deze in -overtreding-stelling werd doorgestuurd naar het bestuur van de school, burgemeester en wethouders van de gemeente, de veiligheidsregio en de arbeidsinspectie.

Ik kreeg een lijstje met 6 gecertificeerde bedrijven doorgestuurd en heb er daar één van aangeschreven.

Het bedrijf heeft vervolgens op onze school de bronnen geanalyseerd en alles in kaart gebracht en een rapport opgemaakt. Er is vervolgens een plan van aanpak door hun opgesteld voor het afvoeren en de opslag van de bronnen. Er werd een groot etiket met de tekst: tijdelijke opslag radioactieve materialen op de kast geplakt waarin de bronnen

Dit rapport is doorgestuurd naar de COVRA die vervolgens het transport heeft geregeld voor de afvoer en opslag van de bronnen.

Al met al vond ik het best een indrukwekkende gang van zaken, dat naar alle waarschijnlijkheid ook in de facturen zichtbaar zal zijn.

Gelukkig kan ik nu wel zeggen dat er op onze school geen radioactieve bronnen meer zijn en de school niet meer in overtreding is! Practica met radioactiviteit besteden we vanaf nu mooi uit!