Naast de acute giftige eigenschappen van chroom(VI)-zouten (b.v. chromaten en dichromaten) is het bekend dat deze stoffen bij langdurig gebruik zeer schadelijk kunnen zijn. Inademing van dit soort stoffen kan een vorm van longkanker veroorzaken, terwijl er ook giftige eigenschappen met betrekking tot de erfelijkheid bekend zijn. Ook verdenkt men deze stoffen dat zij een schadelijke invloed kunnen hebben op de voortplanting van de mens.
CASUS: Proef met het blaaspijpje
"..Een glazen buisje met een reagens (mengsel van gips,
kaliumdichromaat en zwavelzuur) werd gebruikt als blaaspijpje om
ethanol aan te tonen (CHEMIE 5 HAVO, Wolters-Noordhof). Het
reagens in het buisje was daarbij ingesloten tussen twee propjes
watten. Door het pijpje werd alcoholdamp geleid (door middel van
een persballonnetje aan, een met spiritus gevulde, gaswasfles).
Er werd te hard in het ballonnetje geknepen, waardor het reagens
uit het buisje werd geblazen, zodat het zich in de lucht kon
verspreiden.."
CASUS: De ontleding ammoniumdichromaat.
"..Een beetje ammoniumdichromaat wordt in een reageerbuis
verwarmd waardoor er een spectaculaire ontledingsreactie
plaatsvindt waarbij onder andere stikstof en (het groene)
chroom(III)oxide.." ontstaat.
(Een variant van het laatste proefje is de "vulkaan". Hierbij wordt een hoopje ammoniumdichromaat ontleed zodat het effect van een vulkaan ontstaat. Dit proefje levert extra veel verspreiding van stof op door de grote hoeveelheid die wordt toegepast.)
Het is echter gemakkelijk te bewijzen dat niet alle ammoniumdichromaat wordt omgezet in het minder schadelijke chroom(III)oxide. Voor meer informatie, zie het 'Linke Soep'-item Ammoniumdichromaat)
Voor beide cases, die hierboven beschreven zijn, bestaat dus het gevaar van verspreiding de stof in lucht, met als gevolg dat er een risico bestaat dat de stof wordt ingeademd.
Het eerste proefje (blaaspijpje) kan veiliger worden uitgevoerd door de ethanoldamp over het reagens door een (met watten afgesloten) reageerbuis te leiden. Een alternatief voor het tweede proefje zou kunnen zijn om dit experiment op video te vertonen!
Literatuur: